20. Düzü bu başlığa çox yazmaq istəyirdim ancaq bir müddət eləcə yuxarda görüb keçirdim. Yazmaq indiyə qismət oldu. qeyd: Əsasda özüm gələcəkdə oxuyum, deyə çox uzun yazacam. Azərbaycandan çıxıb getmək istəyənlərdən biri də mənəm. Əvvəlcə başlıqdaki bəzi entryləri oxudum, əsasən 3 kontekstdə idi, çıxıb getmək arzularını yazanlar, Bizim kimi gənclər getsə ölkənin axırı necə olacaq? yazanlar, Birdə Siz getsəniz belə özünüzdən qaçabilməssiniz darıxacaqsınız, minvalında yazanlar.

Əvvəlcə buradan başlayaq niyə çıxıb getmək istəyirəm? Əslində insanlarda qıcıq yaratmaq istəmirəm, ama sözlükdədə sıx-sıx gördüyüm işsizlikdən əziyyət çəkən kütlə var. Onlara baxanda mənim üçün yaxşı işə qoyulmaq, maşın almaq, öz evimin olmağı və yaxşı gəlirimin olmağı çox çətin birşey deyil, və xəyal kimi görünmür. Bir hissəsi əlimdə olan digərləridə rahat əldə edəbiləcəyim şeylərdi. Ancaq insanların başa düşmədiyi birşey var, hər şey iş ev maşın kimi şeylər deyil.

Ədalət və azadlıq yoxdur qardaş. Mən böyüməyə başladığımdan özümü insan kimi hissetdiyimdən bəri, çoxu şeyə öyrəşmişəm ölkədə, ancaq ədalət və azadlığın olmamağına öyrəşə bilməmişəm hələdə. Təsəvvür elə dediyin bir adicə fikirə görə səni sabah zəng eləyib şöbəyə dəvət edəbilərlər. Yada təsəvvür elə çalışırsan edirsən bərabərliyin olmadığı, manapoliyanın baş aldığı, yerdə biznes zad qurursan zəhmətlə, axırdada başını çuval keçirib, bütün pulu əlindən alıb buraxırlar Çölə.

Hələ azərbaycanda heçnə üçün inkişafın mühiti olmadığından danışmıram. Adicə vur tut 30-40 nəfərin girib etdiyi bu platformda belə, yazdığım siyasi entryləri sonra silirəm ki, nədi nədi gedib harasa çatıb edər, birdən səhərdən axşama kimi maaşa köləlik edən yaxınlarımı, çıxarıb işdən tullayarlar çölə. Çünki bilirlər biz azərbaycanda özümüz üçün yox, yaxınlarımız üçün yaşayırıq, ona görə bizi həmşə onlarla vururlar. Belə bir mühittədə əlbətdə azərbaycandan çıxıb getmək istəyirəm.

indi sizin kimi ağıllı başlı gənclər çıxıb getsə, ölkə necə olacaq deyən insanlara fikir bildirmək istəyirəm. Bunun üçün azərbaycanda o fikirləri qəbul edəbiləcək azad fikirli düzgün mühit və xalq yoxdur. Müharibə bizə göstərdi ki, bütün ölkə elə əri tərəfindən döyülən arvad psixologiyasındadır. 100 dəfə döyər, söyər, axırda bir dəfə başına sığal çəkər və ya onun üçün nəsə edər, o dəqiqə çevrilər onun qəhrəmanına.

Tarixdən nümunə gətirəbilərəm məsəl üçün yazıçı mirzə cəlil. Təsəvvür elə onun dövründə taytuşları tolstoy hərb və sülhü yazır, oscar wilde dorian grayin portretini yazır, Franz kafka nələr yazır. Sən nə yazırsan? milləti ayıltmaq üçün poçt qutusuna məktub atabilməyən novruzəlini, nəbilim erməninin dopusunda suvaq düzəltdiyi üçün harama battığını düşünən usta zeynalı. Nə oldu axırda? Ömür boyu xalqı oyatmaq üçün jurnallar çıxardı, əsərlər yazdı, hər fərqli hakimiyyətdə ölkəsindən qaçmalı oldu, evində kasıbçılıqdan odun olmadığı üçün öz əlyazmalarını yandırdı, axırda birtəhər bakıya gəldi, leninin ölümündən sonra avtoritarlaşan ssri sisteminə görə produktivliyini itirməli olub, bakıda əsərlərini yazdığı otaqda sakitcə yaşayıb ürəyi tutaraq öldü. Ömrünü şam kimi yanaraq, bu xalqa xərcləməyinə dəydimi? Nə dəyişdi 100 ildə? insanlar yenədə onun tənqid etdiyi, saxta şeyxlərə, saxta imam mehdilərə, zada inanıb pul qaptırır. Qızlarını məktəbdən saxlayıb, ancaq evləndirməyə çalışır. Rüşvət alıb verir, qohumbazlıq edir. Onun tənqid etdiyi kəndin insanları bugün ölkənin bütün orqanlarında oturub bizi idarə edir.

Özündən qaçabilməzsən tərzi fikirlər isə hamımızın bildiyi şeylərdi. Əlbətdə ki qürbəttə yaşamağın buruqluğu ən azından yaxınlarımıza görə həmşə olacaq. Nostalgiya hissindən isə indinin özündə belə qaçabilmirəm, qaldı xaricdə qaçaq. Ancaq yenədə hərşeyə rəğmən çıxıb getməyə dəyər.

Əvvəl xaricdə yaşayan azərbaycanlıları internetdə və s. görəndə fikirləşirdim, niyə bu qədər eqoist davranırlar? Sonradan özümdə getməyə çalışanda anladım ki, həqiqətən rahat birşey deyil. Oraya gedib çıxmaq, sənədlər, pul, zad hələ onları keçdim hərşeyi düz qoş ettin viza deyə birşey var. Təsəvvür elə hər sənədin yerin zadın hazırdı, axırda bir kündə baş səfirlik məmuru çıxıb sənə kefinə görə imtina verir. Ona görədə artıq onları qınamıram çünki həqiqətən əziyyətli prosesdi, ancaq pulunuz milyon deyilsə pulu basaram, gedərəm, deyə düşünməyin. Minimal 20-30 minlik pullarla belə, getmək çox çətin olabilər.

Ümumi azərbaycandan çıxıb getmək istəyənlər üçün tövsiyyə olaraq şablon şeyləri yazmaq istəmirəm. Digər entrylərdə deyildiyi kimi ən rahat yolu təhsildi. Birdə bunu deyim, siz mən xaricə getmək istəyirəm! deyəndən sonra ən tezi 2-3 ildə gedib çıxabilərsiniz. Araşdırmaq, tapmaq, etmək və s. Nə etsənizdə çox uzanır, hələ dil öyrənmək və sənəd sünədi demirəm. Tövsiyyə olaraqda yaşınız nəqədər azdı o qədər rahatdı xaricə getmək. inkişaf etmiş ölkələr 30 yaşındaki birini, daha çox üstümüzə qalacaq gözü ilə baxır, nəin ki, 17-18 yaşında oxumağa gələn gənci. Son olaraq bunu xəyal olaraq görməyin. Reallaşdırmaq üçün hərcür fürsətə baxın, konkret ölkə seçib, onların vizalarını, viza qaydalarını, öyrənin dilini öyrənin, və oradan insanlarla tanış olun. Bakıda fəaliyyət göstərən maklerlərdən isə uzaq durun. Uğurlar!